پیام قاطعیت جمهوری اسلامی در قلب نیویورک

وزیر امور خارجه جدید کشورمان برای شرکت در اجلاس سران هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز دوشنبه ۲۹ شهریور به وقت محلی در رأس هیاتی وارد نیویورک شد. او در سفر پنج روزه خود با هیات کوچکی که حضور یافته بود با حدود ۵۰ مقام سیاسی و بین المللی درباره موضوعات دو جانبه، منطقه‌ای و بین المللی دیدار و گفتگو کرد.

امیرعبداللهیان در این سفر با آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل، جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و عبدالله شهید رئیس مجمع عمومی سازمان ملل و دیگر مسئولان بین المللی دیدارو گفتگو کرد.

وزیر امورخارجه جدید ایران همچنین با تعداد بسیاری از همتایان خود در سراسر جهان دیدار و درباره موضوعات مختلف دوجانبه، منطقه‌ای همچون افغانستان، یمن و سوریه و مسائل بین المللی گفتگو و تبادل نظر کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین نشست‌هایی با اصحاب رسانه، اندیشکده‌ها و اساتید دانشگاهی آمریکا داشت که سیاست و رویکرد دولت جدید ایران در عرصه سیاست خارجی را تبیین و نقطه نظرات آنان را نیز شنید.

دیدار و گفتگو با وزیران خارجه کشور‌های مختلف اروپایی‌ها و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از بخش‌های این سفر بود که رایزنی‌های فشرده‌ای را با آن‌ها داشت و طرفین درباره برجام و مذاکرات وین گفتگو کردند.

مذاکره ثمربخش

یکی از نکاتی که مقامات غربی در این رایزنی‌ها بشدت دنبال آن بودند زمان آغاز مجدد مذاکرات برجامی بود. وزیر امور خارجه ایران در گفتگویی با تاکید بر اینکه تهران در حال بررسی رویکرد‌ها و مطالعه پرونده برجام است، اظهار داشت: ان شاءالله در اولین فرصت به میز مذاکرات بازخواهیم گشت، اما میز مذاکره‌ای که نتیجه بخش و ثمربخش باشد.

وزیر امور خارجه دولت ایران در پاسخ به پرسشی درباره مذاکراتش با همتایان اروپایی و مسئولان بین المللی از جمله مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اظهار داشت: ما به صراحت به آن‌ها اعلام کردیم که دولت جدیدی که در ایران روی کار آمده، عملگراست.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران گفت: در ملاقات هایم با وزیران خارجه انگلیس، آلمان و نیز آقای جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مسئولان سازمان ملل و سایر کشور‌های اروپایی که به نوعی درگیر این موضوع (برجام) هستند، به صراحت گفتم مناسبات با اروپا را محدود به اروپای متشکل از سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه نمی‌دانیم.

امیرعبداللهیان تاکید کرد: به صراحت به طرف‌های مقابل این مسئله را گفتیم که دولت جدید ایران قائل نیست مذاکره برای مذاکره داشته باشد. برای ما دستاورد ملموس مهم است.

وی تصریح کرد: آن‌ها باید چند نکته را درک کنند. نکته اول اینکه باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند به برجام و تعهداتشان برگردند؟ در عمل جز بخش بسیار کوچکی از تعهداتی که در برجام پذیرفته بودند آنهم در مقطعی خاص، اتفاق دیگری رخ نداده است. بازگشت آن‌ها به تعهدات باید همراه با ابتکاراتی از طرف مقابل باشد.

وزیر امور خارجه ایران گفت: به آقای جوسپ بورل مقام عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفتم که بالاخره مردم ما می‌پرسند که این همه مذاکره و گفتگو شد، طولانی‌ترین سند، طولانی‌ترین مذاکره در طول تاریخ معاصر در حوزه دیپلماسی، حالا آورده اش و در واقع دستاورد اقتصادی آن برای کشور چه چیزی بود؟

امیرعبداللهیان افزود: در عین حال انتقاد کردم، مگر می‌شود آقای بایدن از یک طرف از ایران بخواهد به میز مذاکره برگردد، گاهی اوقات پیام‌هایی را ارسال کنند که ما حاضریم دو جانبه با هم گفتگو کنیم و همزمان در حالی که آمریکا مدعی است می‌خواهد به تعهداتش و برجام بازگردد، تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی و مردم کشورمان اعمال می‌کنند.

پیام‌های سفر وزیر به نیویورک

درباره سفر امیرعبدالهیان به نیویورک و دیدار‌ها و مواضع وی چند نکته قابل است؛

۱- آمریکایی‌ها علاقه فراوانی به انزوای دیپلماتیک ایران داشته و در این مسیر تلاش زیادی می‌کنند. سفر و دیدار‌های امیرعبداللهیان نشان داد دشمن در این هدف ناکام بوده و جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک کشور مهم و اثرگذار منطقه ای، نمی‌توان منزوی کرد. حتی کشور‌های متخاصم و غیردوست ایران نیز خود را بی نیاز از ایران و رایزنی با مقامات کشورمان نمی‌دانند. این موضوع خاری در چشم کاخ سفید و راهبرد تحمیل انزوای دیپلماتیک آن است.

۲- نکته دیگر آنکه عده‌ای می‌کوشند جهان را در چند کشور غربی خلاصه کنند. این جریان همه چیز را در رابطه با غرب می‌بیند و می‌سنجد. کثرت دیدار‌های امیرعبداللهیان ثابت کرد این دیدگاه غلط و مطرود است. جهان حدود ۲۰۰ کشور دارد و زمینه برای ارتباط و همکاری با اغلب آن‌ها وجود دارد. این هنر دیپلماسی ماست که چقدر بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم. دولت سیزدهم به دنبال تغییر ریل سیاست خارجی کشور است. همکاری‌های منطقه‌ای و گسترش ارتباط با همسایگان از ابعاد اصلی این رویکرد جدید است.

۳- اصلی‌ترین هدف و خواسته مقامات غربی در این سفر از طرف ایرانی آن بود که هر چه زودتر به مذاکرات برجام برگردد. طرف‌های مذاکرات وین طی هفته‌های اخیر فشار بسیاری به دستگاه سیاست‌خارجی ایران برای ادامه مذاکرات بازگشت به برجام آورده اند که آخرین نمونه آن درخواست برای برگزاری جلسه در سطح وزرای ۱+۴ در جریان حضور امیرعبداللهیان در نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل بود. این پیشنهاد در داخل مطرح و نهایتا تصمیم بر این شد هیچ دیداری نه در سطح وزرا، نه معاونین و نه مدیران کل که از آن برداشت آغاز مذاکرات شود، صورت نگیرد، اما وزیر خارجه با سایر مسئولان کشور‌های ۱+۴ بصورت جداگانه می‌تواند دیدار کند. این سیاست در سفر نیویورک عملیاتی شد و به طرف غربی فهماند که دوره کوتاه آمدن و دیپلماسی التماسی به سرآمده است.

۴- و بالاخره باید گفت: امیرعبداللهیان در سفر به نیویورک نشان داد دیپلماتی ماهر و قابل اتکاست. دیدار و رایزنی با حدود ۵۰ مقام خارجی در سطوح مختلف، موید این ادعاست. این در حالی است که جریانی در کشور می‌کوشد دیپلمات‌های انقلابی را تخریب کرده و تصویری نامطلوب از آنان ارائه دهد؛ و در مقابل جریان غربگرا را آشنا به زبان دنیا و متبحر در مذاکره جا بزند. سفر نیویورک امیرعبداللهیان و رایزنی‌های وی ثابت کرد این فضاسازی‌ها از واقعیت به دور بوده و در این چهار دهه دیپلمات‌های انقلابی و کارکشته‌ای تربیت شده اند که می‌توانند حامل پیام انقلاب اسلامی و مدافع منافع ملی حتی در قلب نیویورک باشند.